Genital Siğil: Belirtileri, Nedenleri ve Genital Siğil Tedavisi

Genital siğiller (tıbbi adıyla condyloma acuminata), çoğunlukla HPV (Human Papilloma Virüsü)’nün düşük riskli tipleri olan HPV-6 ve HPV-11 nedeniyle ortaya çıkan, kadın ve erkeklerde görülebilen bulaşıcı deri–mukozal lezyonlardır. Genellikle ağrısızdır; tek tek ya da karnabahar benzeri kümeler halinde gelişebilir, bazen kaşıntı veya rahatsızlık hissi yaratır. Erken tanı, doğru tedavi ve nüksü (tekrarı) azaltmaya yönelik önlemlerle iyi yönetilebilir bir durumdur.

Aşağıdaki rehber; genital siğil belirtileri, genital siğil nedenleri, genital siğil tedavisi ve korunma başlıklarını, güncel tıbbi kaynaklar ve Türkiye’deki saygın hastanelerin yayınları doğrultusunda özetler. İçerik; “genital siğil nasıl geçer?”, “gebelikte genital siğil”, “genital siğil bulaşıcı mı?”, “genital siğil ilacı–kremi” gibi en çok aranan sorulara da pratik yanıtlar sunar.

Genital siğil nedir?

Genital siğiller, cinsel temasla bulaşan HPV’nin yol açtığı, vulva–vajina–serviks (rahim ağzı), penis–skrotum, perine ve anüs çevresinde görülebilen, ten renginde ya da pembe, yumuşak kabarıklıklardır. Tek veya çok sayıda olabilir; bazen milimetriktir, bazen kümelenip belirginleşir. HPV çoğu kişide bağışıklık sistemi tarafından baskılanır; fakat bazı kişilerde klinik siğil lezyonları gelişir. Önemli nokta: Siğillerin yok edilmesi HPV’nin tamamen vücuttan temizlendiği anlamına gelmez, bu yüzden nüks mümkündür. 

Genital siğil belirtileri (kadın–erkek)

• Gözle görülen kabarıklıklar: Yumuşak, nemli bölgelerde “karnabahar” görünümü alabilir.
• Kaşıntı, yanma, tahriş: Özellikle nemli alanlarda sürtünmeyle artabilir.
• Cinsel ilişki sırasında rahatsızlık veya küçük kanamalar oluşabilir.
• Belirtisiz seyir: Bazı kişilerde fark edilmeyecek kadar küçük olabilir.

Kadınlarda vulva, vajina ve rahim ağzında; erkeklerde penis ucu (glans), sünnet derisi (prepisyum), skrotum ve anüs çevresi yaygın yerleşim alanlarıdır. 

Genital siğil nedenleri ve bulaş yolu

• Temel neden: HPV enfeksiyonu (çoğunlukla tip 6–11).
• Bulaş: Cinsel ilişki (vajinal, anal, oral), deri–deri teması ve mikroyarıklar yoluyla; prezervatif bulaşı azaltır ama tam önlemez (deri teması devam edebilir).
• Risk artışı: Birden fazla partner, erken yaşta cinsel aktivite, bağışıklık baskılanması, sigara kullanımı gibi faktörler. 

Genital siğil tanısı nasıl konur?

Tanı çoğunlukla klinik muayene ile konur. Vajinal–servikal yerleşim şüphesinde jinekolojik muayene ve gerekirse kolposkopi; anal bölgede proktolojik değerlendirme gerekebilir. Servikal sitoloji (Pap smear) ve HPV tip tayini kanser taraması açısından önem taşır; fakat genital siğilin tedavisini doğrudan belirlemez. 

Genital siğil tedavisi: yöntemler, başarı ve nüks

Önemli gerçek: HPV’yi tümüyle yok eden bir ilaç yoktur. Tedavide amaç görünen siğilleri ortadan kaldırmak, şikâyetleri azaltmak ve nüksleri yönetmektir. Seçim, lezyonun sayısı–boyutu–yeri, hamilelik durumu, tercihler ve yan etki profiline göre yapılır. Aşağıdaki sık kullanılan yöntemler klinik kılavuzlara dayanmaktadır: 

1) Hasta uygulamalı topikaller

• Imiquimod krem (5%/3.75%): Bağışıklık yanıtını uyarır; haftalık şema ile uygulanır.
• Podofiloks / podofilotoksin çözelti–jel: Siğil dokusunda nekroz yapar; döngüler halinde kullanılır (hasta kendi uygular).
• Sinecatechins (%15 yeşil çay özütü): Dış genital–perianal siğillerde seçenek.

Not: İlaç seçiminde gebelik ve uygulama bölgesi önemlidir; bazı topikaller hamilelikte önerilmez. 

2) Klinik uygulamalı ablasyon/eksizyon

• Kriyoterapi (dondurma): Sıvı azotla siğilin dondurulması; çoğu hastada birkaç seans gerekir.
• TCA/BCA (trikloroasetik/bikloroasetik asit): Klinik tarafından haftalık uygulanır; gebelikte güvenli seçenekler arasındadır.
• Elektrokoter, cerrahi eksizyon veya lazer: Çok sayıda ya da dirençli siğillerde hızlı çözüm sunabilir; lokal anestezi gerektirebilir. 

3) İzlem / bekle–gör

Bazı siğiller kendiliğinden gerileyebilir; ancak bulaşıcılık ve nüks riski nedeniyle izlem planı hekimle birlikte yapılmalıdır. 

Tedavide genel notlar

• Nüks (tekrar) olasıdır. Siğillerin kaybolması HPV’nin tamamen yok olduğu anlamına gelmez.
• Tek bir “en iyi” yöntem yoktur; çoğu zaman kombinasyon veya tekrarlayan seanslar gerekir.
• Ağrı/iritasyon gibi yan etkiler görülebilir; uygun deri bakımı ve doğru aralıklar önemlidir. 

Hızlı karşılaştırma tablosu: Genital siğil tedavi yöntemleri

Gebelikte genital siğil

Gebelikte hormon–immün değişiklikler nedeniyle siğiller büyüyebilir. Çoğu topikal ilaç (imiquimod, podofiloks, sinecatechins) gebelikte önerilmez. Klinik uygulamalar (ör. TCA veya seçilmiş kriyoterapi) tercih edilir. Çoğu durumda tedavi doğum sonrasına ertelenebilir; vajinal doğuma engel yalnızca çok büyük/kanamalı lezyonlarda söz konusu olur. Bebeğe bulaş nadirdir. 

Genital siğil bulaşıcı mı? Partner yönetimi

Evet, HPV cilt–cilt temasıyla bulaşabilir. Partnerin muayenesi önerilebilir; fakat HPV için rutin bir “tedavi” yoktur, yalnızca lezyonlar tedavi edilir. Prezervatif bulaşı azaltır ama tamamen engellemez; ağız–genital temas da bulaş yoludur. Partnerle açık iletişim, tarama ve korunma stratejilerinin paylaşılması önemlidir. 

Genital siğil ve kanser ilişkisi

Genital siğile en sık neden olan HPV-6 ve -11 düşük riskli tiplerdir ve kanserle ilişkileri zayıftır. Kanser riski daha çok HPV-16 ve -18 gibi yüksek riskli tiplerle ilişkilidir. Bu nedenle servikal kanser taraması (Pap smear/HPV testi) ihmal edilmemelidir. 

HPV aşısı (korunmada altın standart)

HPV aşısı (ör. 9-valanlı aşı) siğile yol açan tipler de dâhil olmak üzere çok sayıda HPV tipine karşı koruma sağlar. En yüksek fayda, cinsel aktivite başlamadan önce aşılanmada elde edilir.

• 9–14 yaş: 1 veya 2 doz şema (ülke programına göre).
• 11–12 yaş rutin öneri; catch-up 26 yaşına kadar.
• 27–45 yaş arası, bireysel risk–fayda değerlendirmesiyle hekim kararı gerekebilir.

Aşılama, genital siğil ve HPV ilişkili kanserleri anlamlı ölçüde azaltır. 

Genital siğil tedavisi sonrası bakım ve nüksü azaltma

• Kontrol randevuları: İlk tedavi sonrası 2–3 ay içinde değerlendirme nüksü erken yakalar.
• Tahrişi azaltın: Bölgeyi kuru–temiz tutmak, yoğun sürtünmeden kaçınmak, parfümlü ürünleri sınırlamak.
• Bağışıklık: Yeterli uyku, sigaranın bırakılması, kronik hastalıkların düzenlenmesi bağışıklık yanıtını destekleyebilir.
• Korunma: Prezervatif, partner sayısının sınırlanması ve HPV aşısı. 

Genital siğil mi, uçuk (genital herpes) mi? Farklar

• Etyoloji: Siğil = HPV; uçuk = HSV (Herpes simpleks virüsü).
• Görünüm: Siğil yumuşak çıkıntı; uçuk içi su dolu ağrılı kabarcık ve yaralarla seyreder.
• Tedavi: Siğilde ablasyon/topikaller; uçukta antiviral (asiklovir vb.) kullanılır.
• Nüks: İkisinde de mümkündür; tedavi prensipleri farklıdır.

Şüphede kalınırsa mutlaka hekim muayenesi gerekir. (Genel tıbbi bilgi; detaylı tanı–tedavi için doktora başvurun.)

En çok aranan sorulara kısa yanıtlar

Genital siğil kendiliğinden geçer mi?

Bazı küçük siğiller spontan gerileyebilir; fakat bulaşıcılık ve nüks açısından hekim takibi önerilir. 

Genital siğil iz bırakır mı?

Kriyoterapi/elektrokoter gibi yöntemlerden sonra geçici renk değişikliği veya iz kalabilir; genellikle kozmetik olarak rahatsız edici değildir. (Klinik bilgi; yöntem–cilt tipine göre değişir.)

Genital siğil kremi var mı?

Evet; imiquimod, podofiloks ve sinecatechins gibi reçeteli topikaller mevcuttur. Hamilelikte çoğu uygun değildir; mutlaka hekim önerisiyle kullanın. 

Genital siğil bulaşıcı mı, nasıl korunurum?

Bulaşıcıdır; prezervatif bulaşı azaltır, HPV aşısı koruyucudur. Partnerle açık iletişim ve tarama önemlidir. 

Genital siğil kansere dönüşür mü?

Siğile en sık neden olan tipler düşük risklidir; kanser riski HPV-16/18 gibi yüksek riskli tiplerledir. Düzenli Pap smear/HPV testi yaptırın. 

Gebelikte genital siğil tehlikeli mi?

Genellikle gebelikte tedavi ertelenebilir; gerekli olursa TCA ve seçilmiş kriyoterapi uygulanabilir. Bebeğe bulaş nadirdir. Karar bireyselleştirilir. 

Kimler doktora görünmeli?

• İlk kez fark edilen genital/anal bölgede kabarıklıklar
• Ağrı, kanama, hızlı büyüme
• Gebelik ve bağışıklık baskılanması (ör. kortikosteroid kullanımı, HIV vb.)
• Sık nüks eden ya da yaygın siğiller

Bu durumlarda dermatoloji, kadın doğum veya üroloji uzmanına başvurun. 

Genital siğil için yaşam tarzı ve hijyen önerileri

• Tahrişi azaltın: Dar ve sentetik iç çamaşırlarından kaçının; pamuklu–nefes alan kumaşları tercih edin.
• Bölgesel bakım: Duş sonrası bölgeyi nazikçe kurulayın; çizik/koparmadan kaçının (bulaşı artırabilir).
• Sigara bırakma: Nüks ve iyileşme üzerinde olumlu etkisi olabilir.
• Bağışıklığı destekleyin: Dengeli beslenme, yeterli uyku, stres yönetimi.

(Bunlar genel önerilerdir; kişisel plan için hekim tavsiyesi alın.)

Doğru bilgi, doğru tedavi

Genital siğil, yaygın ve yönetilebilir bir durumdur. Kılavuza uygun tedaviler (topikaller, kriyoterapi, TCA, cerrahi), düzenli takip, partner yönetimi ve HPV aşısı ile hem şikâyetler kontrol altına alınabilir hem de nüks riski azaltılabilir. Kişiselleştirilmiş ve güvenli bir plan için mutlaka uzman hekime başvurun.